Van Dokkum, Onno

Read here about an artist and sculptor who created many tensegrity structures.

Overview

Onno van Dokkum is an industrial designer and artist living in the Netherlands.

Born in Arnhem (1943?). Three years after receiving his degree (1973) he also earned a degree in architecture from the Academy of Architecture in Arnhem (1976). In his later work he was inspired by Buckminster Fuller, Kenneth Snelson, Ricky and Chuck Hobermann. In 1975 Van Dokkum took part in the Second Conference on Space Structures, an international conference on spatial structures held in Guilford, UK. This meeting with sympathizers from around the world made a great impression on Van Dokkum.

Gallery of Tensegrity Works

24 strut Orthogonal Lattice

In 1974 van Dokkum constructed a 48 strut tensegrity lattice, commissioned by the Netherlands Government Buildings Agency. The structure stands at the Austrian Accademia, Emmen. In Dutch, "Orthogonale trek druk structuur te Emmen."

The work consists of 48 vertical and horizontal aluminum tubes with 184 steel tendons.

9 Strut Table

In 1975, the Netherlands, Van Dokkum created and sold a tensegrity table. The tensegrity table is made up of 9 anodized aluminium tubes with a diameter of 35 mm and 36 stainless steel wires with a diameter of 3 mm. The two long horizontal tubes, in the length direction of the table, are 1370 mm long. The three horizontal tubes, in the width direction of the table, are 942 mm long. The 4 vertical legs are, including rubber, 507 mm long. Its measurements are LxWxH: 1400 mm x 950 mm x 520 mm.

The mechanism for the tension of the cables can be found inside the tubes. The glass top is facet cut and is 1400 mm long, 950 mm wide and 12 mm thick. The tables were made in 1976 only on order in a edition of 10 pieces. The original price was F. 4,500.

Arch

An image of a tensegrity arch appears on van Dokkum's Wordpress site.

Texts, in Dutch

Selections of van Dokkum texts van Dokkum has published online regarding his work, in Dutch.

Biografie (Biography)

Inleiding

Bijgaand artikel werd in mei 1994 gepubliceerd als bijdrage aan het boek ‘De Arnhemse School / 25 jaar kunstpraktijk’ (ISBN 90-74485-08-1 geb.)

Onno van Dokkum, citaat:

"Voor mij is de natuur een onuitputtelijke inspiratiebron. Waar het mij om gaat is het zichtbaar en tastbaar maken van de in de natuur voorkomende wetmatigheden. Ik wil mensen op een nieuwe manier naar natuurlijke fenomenen laten kijker. Ik wil anderen deelgenoot maken van mijn eigen fascinatie voor de mechanische en kinetische aspecten die schuilgaan in de natuur. Met name de vouwstructuren, de ontplooiingsmechanismen, het vermogen te groeien en te krimpen hebben altijd mijn bijzondere aandacht.”

Voorafgaand aan zijn tijd op de afdeling Monumentaal Nieuwe Stijl, studeerde Onno van Dokkum (Arnhem, 1943) eerst twee jaar bouwkunde aan de HTS in Arnhem en een jaar Schilderen op de Arnhemse Academie voor Beeldende Kunsten. Drie jaar na het behalen van zijn diploma sloot hij ook een opleiding tot architect af aan de Academie voor Bouwkunst in Arnhem. Deze laatste studie was hij begonnen vanuit de gedachte dat hij samen moest kunnen werken met architecten en daarom ook vanuit hun gedachtenwereld moest leren redeneren.

Mensen waar van Dokkum zich sterk door geïnspireerd voelt zijn Buckminster Fuller, Kenneth Snelson, Ricky en Chuck Hobermann

In 1974 ontwierp Van Dokkum een zogenaamde tensegrity-structuur voor de Pedagogische Academie in Emmen, die bestaat uit 48 verticale en horizontale aluminium buizen en 184 staalkabels die elkaar in evenwicht houden.

Hoezeer Van Dokkum achter zijn ideeën over een stimulerende woonomgeving is blijven staan wordt duidelijk uit zijn plan voor kwaliteitsverbetering van de openbare ruimtes in de buurt rond de Karel Doormanstraat in Groenlo, welke hij in 1992 heeft geschreven. Het blijkt in de huidige stedenbouwkundige situaties nog steeds noodzakelijk te zijn om veranderingen aan te brengen, waardoor de bewoners meer betrokken raken bij hun woonomgeving. Van Dokkum ziet het als zijn taak de beeldende aspecten van de middelen die bij de inrichting van de wijk gebruikt worden te verduidelijken en te versterken, zodanig dat er identiteit en mogelijkheden tot oriëntatie en plekvorming ontstaan. Hij gaat hierbij uit van een grote mate van inspraak van de bewoners, die hun wensen en kritiek aan de kunstenaar kenbaar maken. Een omgevingskunstenaar moet zijn persoonlijke beeldend vermogen in dienst stellen van een programma van eisen dat essentieel is voor de leefbaarheid van de wijk.

Tegelijkertijd is Van Dokkum zich er echter van bewust dat de kunstenaar de taak heeft om aan te geven wat uiteindelijk het meest wenselijk is in de gegeven situatie. De kunstenaar is namelijk diegene die beeld en omgeving op elkaar kan afstemmen waarbij het beeldende aspect niet uit het oog verloren wordt. Voor wat betreft de buurt rond de Karel Doormanstraat stelde Van Dokkum voor om een kunstwerk te ontwerpen dat onlosmakelijk verbonden is met de plek waar het wordt geplaatst. Dit kunstwerk zou een abstracte vorm moeten hebben, waardoor de bewoners van de wijk meer hun eigen betekenissen aan het beeld kunnen geven.

Van Dokkum heeft altijd een grote interesse gehad voor bewegings- tijd-, licht- en ruimteaspecten, zoals die zich in de natuur volgens vaststaande patronen voordoen. Gebruik makend van technische hulpmiddelen kan Van Dokkum wetmatigheden die van kracht zijn in de natuur zichtbaar maken. Zo heeft hij regelmatig een constructiesysteem toegepast dat bekend staat onder de naam 'Tensegrity': door een evenwicht te creëren tussen trek- en drukkrachten ontstaat een vormenwereld die kenmerkend is voor een hoge mate van ‘zuiverheid’.

Een voorbeeld hiervan is het eerder genoemde transparante beeld in de hal van de Pedagogische Academie in Emmen, waarvan de elementen op hun plaats worden gehouden door een systeem van kabels.

In hetzelfde jaar ontwierp Van Dokkum ook een kinetisch object voor de vijver van het hoofdgebouw van de AMEV in Utrecht. Drie ‘puntige’ vormen, die associaties oproepen met vleugels, kunnen om hun lengte-as bewogen worden door de wind. Door hun grote oppervlak nemen ze elkaar tijdens de draaibewegingen letterlijk de wind uit de zeilen, waardoor de bewegingen volkomen willekeurig zijn. De weerspiegeling in het water vergroot het kijkspel. Van Dokkum heeft zich laten inspireren door het idee dat de werknemers in het gebouw zich bevinden in een klimatologische constante omgeving. De weersomstandigheden buiten kunnen door hen allen visueel ervaren worden. Door de condities buiten invloed te laten uitoefenen op het object, hoopte Van Dokkum deze ervaring te versterken.

De 'Klaverblad' plastiek bij het Ministerie van Financiën in Den Haag uit 1979 roept associaties op met molecuulvormen, sneeuwkristallen of regelmatig geordende vormen uit de plantenwereld. Het beeld is in de vijver geplaatst en de weerspiegeling in het water zorgt ervoor dat het beeld gecompleteerde wordt.

In 1975 nam Van Dokkum deel aan de Second Conference on Space Structures', een internationale conferentie over ruimtelijke structuren, die in de Engelse plaats Guilford werd gehouden. Deze ontmoeting met geestverwanten van over de hele wereld maakte grote indruk op Van Dokkum. Zijn interesse in het analyseren en toepassen van wetmatige organisaties in de ruimte, moet door deze ervaring een extra stimulans gekregen hebben.

Links and References

Van Dokkum Twitter feed, [[1]]

Van Dokkum Wrodpress site, [[2]]

Van Dokkum's Email: ov dot dokkum at planet dot nl